FEEST VAN VERBINDING MET DE VREEMDELING

Enkele weken geleden was ik aanwezig bij een symposium ter gelegenheid van het verschijnen van het boek van Laurens ten Kate “Wereldtijd. Essay over de vraag van de vreemdeling”. Laurens ten Kate bekleedt de leerstoel “Vrijzinnige religiositeit en humanisme” aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Deze leerstoel is tot stand gebracht door de “Stichting Stimulering Vrijzinnig Gedachtegoed”, waarbij ook de Remonstranten zijn betrokken.

In dit boek schrijft Laurens ten Kate onder meer over Pinksteren. Hij maakt duidelijk dat het Bijbelverhaal over de uitstorting van de Heilige Geest gaat over het aanvaarden van de vreemdeling. Mensen van verschillende afkomst bleven weliswaar hun eigen taal spreken, maar toch begrepen zij elkaar.

Jeruzalem was in die tijd een echte wereldstad, een smeltkroes van vele volken. De mensen die Jeruzalem bevolkten “waren afkomstig uit ieder volk op aarde” (Handelingen 2:5).

Ten Kate schrijft: “Het lijkt erop dat de auteurs van dit verhaal de vrije openheid naar de wijde wereld willen verzoenen met de beschermende eigenheid van ieders afkomst, ieders geboorte. Dit is een lastige boodschap, want het verhaal zet ons steeds op het verkeerde been en verwart ons, net zoals gebeurt met de mensen in het verhaal, die ‘samendromden toen het geluid weerklonk, en geheel in verwarring raakten’. Een moeilijke boodschap: we kunnen noch flirten met het schone ideaal van een wereld zonder grenzen – dus zonder talen -, noch met het al even schone gevoel van een eigen, stevig ommuurd thuis. Dit is een van de grote dilemma’s van de 21^e eeuw: vrijheid en verbinding, jezelf zijn en ergens bij horen”.

Het lijkt er tegenwoordig op dat het dilemma niet wordt erkend en je moet kiezen tussen een wereld zonder grenzen of je terugtrekken in de eigen cultuur. Het pinksterverhaal leert iets anders.

Het boek Wereldtijd (216 blz. € 24,90) is een aanrader.

Jan Hendriks.